Sự phát triển của Ethereum đã đặt ra những thách thức về vấn đề mở rộng của nó. Khi số lượng người sử dụng Ethereum ngày càng tăng, blockchain đã đạt đến những giới hạn về dung lượng nhất định. Điều này đã làm tăng chi phí sử dụng mạng và nhu cầu về “các giải pháp mở rộng quy mô” xuất hiện trên Ethereum là điều tất yếu.
Và mới đây Polygon (MATIC) – một nền tảng Blockchain được tạo ra nhằm giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng trên Ethereum đã công bố ra mắt zkEVM, “giải pháp mở rộng quy mô bằng Zero Knowledge (ZK) đầu tiên trên thế giới” hoàn toàn tương thích với Ethereum.
Vậy Polygon zkEVM là gì? Tầm quan trọng của zkEVM như thế nào? Mọi người hãy xem chi tiết bài viết của BTA Hub nhé!
Polygon zkEVM là gì?
zkEVM hay còn gọi là Zero Knowledge Ethereum Virtual Machine là một giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 cho phép các nhà phát triển triển khai liền mạch bất kỳ hợp đồng thông minh Ethereum nào đến Layer 2 có quy mô vô hạn bằng cách sử dụng các ZK Proofs.
zkEVM sẽ tương thích hoàn toàn với Máy ảo Ethereum (Ethereum Virtual Machine) có nghĩa là mọi công cụ hoặc dApp trên Ethereum được sử dụng theo cách giống hệt trên zkEVM. Người dùng và các nhà phát triển sẽ được hưởng những lợi ích của ZK Proofs, đồng thời được hưởng lợi từ sự phân quyền, bảo mật của Ethereum.
Polygon thông báo về việc ra mắt zkEVM
Ưu điểm và thách thức của ZK Rollups
Cách tiếp cận cơ bản để mở rộng quy mô Ethereum với Zero Knowledge Proofs là thông qua ZK Rollup. Tiềm năng của ZK rollup để mở rộng quy mô Ethereum là rất rõ ràng với ưu điểm nổi bật của nó: một giao dịch có thể thay thế nhiều giao dịch, điều này làm giúp tăng thông lượng, tiết kiệm phí, giảm độ trễ,… Nhưng công nghệ ZK đi kèm với những thách thức riêng của nó.
Đầu tiên là vấn đề về hiệu suất. ZK Proofs luôn được coi là một công nghệ đầy hứa hẹn, nhưng chúng có xu hướng tạo ra chậm và tốn kém. Sẽ không phù hợp để chúng ta sử dụng ZK để mở rộng quy mô Ethereum nếu nó không thể cải thiện đáng kể chi phí và thông lượng của mạng Ethereum.
1 thách thức khác nữa là về khả năng tương thích. Với ZK Rollups sẽ có 1 thách thức dành cho các nhà phát triển nếu cần phải học một ngôn ngữ mã hoá hoàn toàn mới để xây dựng các ứng dụng trên ZK Rollups, điều đó sẽ mất rất nhiều thời gian để học 1 ngôn ngữ hoàn toàn mới như vậy.
zkEVM dành cho tất cả cộng đồng của Ethereum
Polygon zkEVM được Polygon xây dựng, nhưng nó dành cho tất cả những ai muốn sử dụng Ethereum một cách rẻ hơn, nhanh hơn mà không phải hy sinh tính bảo mật hoặc phân quyền của Ethereum. Polygon zkEVM cũng là mã nguồn mở và không cần cấp phép – bất kỳ ai cũng có thể sử dụng zkEVM.
Tại sao là Polygon zkEVM?
Việc xây dựng một zkEVM đầy đủ chức năng sẽ khuyến khích sự phát triển của các dự án ZK-rollup tương thích với EVM . Điều này sẽ đem lại một số lợi ích sau:
- Khả năng mở rộng an toàn
- Chi phí rẻ hơn
- Hưởng lợi từ Ethereum
Sơ đồ cấu trúc của zkEVM
Khả năng mở rộng an toàn
ZK-rollups tương thích với EVM có thể khắc phục các vấn đề về thông lượng của Ethereum mà không làm suy yếu sự bảo mật của mạng. Giống như các giao thức mở rộng quy mô khác, ZK-rollups không bị gánh nặng bởi các quy tắc giao thức đồng thuận của Ethereum và có thể tối ưu hóa tốc độ thực thi. Một số ước tính cho thấy ZK-rollups có thể xử lý ~ 2000 giao dịch mỗi giây mà không phải chịu phí cao của Ethereum.
Tuy nhiên, ZK-rollups có đảm bảo bảo mật cao hơn so với các dự án mở rộng quy mô khác; với việc xác minh tính đúng đắn của tính toán ngoài chuỗi với các bằng chứng hợp lệ. Điều đó có nghĩa là các giao dịch được thực hiện bởi các hợp đồng thông minh trên Layer 2 có thể được xác minh một cách đáng tin cậy trên Layer 1 (Ethereum) mà không cần các nút phải thực hiện lại các hoạt động. Điều này có thể làm tăng đáng kể tốc độ xử lý của Ethereum mà không làm giảm tính bảo mật.
Chi phí rẻ hơn
Rollups lấy bảo mật từ Ethereum Mainnet bằng cách ghi dữ liệu giao dịch vào Ethereum dưới dạng CALLDATA. Khác với Optimistic Rollups, ZK-rollups có đủ khả năng đăng dữ liệu tối thiểu lên Ethereum vì các Proofs (bằng chứng) hợp lệ đã đảm bảo độ tin cậy của các chuyển đổi trạng thái. ZkEVM thậm chí có thể bỏ qua các đầu vào giao dịch và chỉ xuất bản các thay đổi trạng thái cuối cùng, giảm hơn nữa các yêu cầu CALLDATA.
Điều này có lợi cho các nhà phát triển và người dùng vì một phần lớn chi phí tổng hợp đến từ việc đăng dữ liệu trên chuỗi. Bằng cách giảm CALLDATA xuống mức tối thiểu, ZK-rollups có thể làm cho việc sử dụng dApps rẻ hơn, như các sàn giao dịch phi tập trung, thị trường NFT,…
Hưởng lợi từ Ethereum
1 điểm nổi bật quan trọng nhất để xây dựng các zkEVM tương thích với EVM là tận dụng các hiệu ứng mạng của Ethereum. Là nền tảng hợp đồng thông minh lớn nhất thế giới, Ethereum có một hệ sinh thái lớn cung cấp giá trị cho cả nhà phát triển và dự án.
