Thị trường tiền điện tử thường được thúc đẩy bởi những câu chuyện về công nghệ hay xu hướng đầu tư. 1 số câu chuyện thì bùng nổ bền bỉ để thu hút dòng tiền, một số chỉ bùng nổ trong một giai đoạn ngắn, có thể nói tới như gamefi, metaverse,… Việc phát hiện sớm các xu hướng đầu tư đang hình thành từ các câu chuyện thì có thể giúp nắm bắt cơ hội cho dòng tiền thông minh. Và hôm nay ta sẽ đi tìm hiểu một chủ đề mới – DePIN, gần đây được đánh giá có khả năng là một “narrative” mới cho thị trường. Vậy DePIN là gì?
DePIN là gì?
DePIN là viết tắt của Decentralized Physical Infrastructure Networks, một mạng lưới cơ sở hạ tầng phi tập trung sử dụng công nghệ blockchain để đảm bảo tính phi tập trung trong việc quản lý và vận hành cơ sở hạ tầng vật lý.
DePIN hoạt động như thế nào?
DePIN là hệ thống mạng liên quan đến các thiết bị vật lý trong thế giới thực để tạo và chia sẻ dữ liệu nên việc tích lũy dữ liệu lớn sẽ thúc đẩy sự đổi mới và sử dụng dữ liệu này để phát triển các ứng dụng phi tập trung (dApp), từ đó hỗ trợ mạng DePIN mở rộng.
Cụ thể, DePIN bao gồm các thành phần sau:
- Mạng cơ sở hạ tầng vật lý: Đây bao gồm các yếu tố như phương tiện di động, tấm pin mặt trời, điểm phát sóng và máy chủ để xây dựng mạng lưới vật lý.
- Cơ sở hạ tầng điện toán off-chain: DePIN sử dụng các trung gian kết nối giữa dữ liệu thế giới thực và blockchain, như các dịch vụ oracle.
- Kiến trúc blockchain: Mỗi mạng DePIN liên kết với một kiến trúc blockchain chứa logic của hợp đồng thông minh. Blockchain này đóng vai trò như một sổ cái và trung tâm của nền kinh tế mã thông báo.
- Ưu đãi từ token: DePIN thúc đẩy việc sử dụng token trong nền kinh tế của mình, thưởng cho các nhà cung cấp dịch vụ thông qua việc phát hành token trên mạng.
Và để ý tưởng DePIN thành công cần phải đáp ứng được nhu cầu thực tế và hiệu quả để thu hút người dùng cuối và thu hút dòng tiền đầu tư.
DePIN Network Flywheel là gì?
DePIN Network Flywheel có thể được hiểu là một mô hình minh họa cho sự tương tác động viên giữa việc phát triển cơ sở hạ tầng và sự mở rộng của một hệ sinh thái. Quá trình này bắt đầu với việc xây dựng cơ sở hạ tầng vật lý, kết nối với mạng DePIN, tạo nền tảng cho sự phát triển tiếp theo.
Những người tham gia từ phía cung được động viên bằng việc nhận token tiền điện tử làm động lực, tạo ra một hệ sinh thái kinh tế nội bộ. Với sự gia tăng của người tham gia và cơ sở hạ tầng, mạng DePIN tự nhiên mở rộng, tạo điều kiện cho việc mở rộng dịch vụ và chức năng.
Điều này thu hút thêm người dùng trả tiền và thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư, tạo ra một chuỗi tăng trưởng bền vững. Helium là ví dụ điển hình, sử dụng mô hình này để xây dựng mạng IoT lớn nhất thế giới chỉ trong ba năm
Ưu điểm của DePIN
- Tính phi tập trung: Đây là 1 trong những điểm mạnh lớn nhất của DePIN khi mà mở ra kỉ nguyên chuyển đổi từ tập trung sang phi tập trung. Điều này giúp sự phụ thuộc vào các tổ chức lớn cũng như trao cho người dùng quyền kiểm soát hoàn toàn tài sản của mình.
- Mô hình “Kinh tế chia sẻ”: DePIN áp dụng nguyên tắc của kinh tế chia sẻ, phân phối chi phí và trách nhiệm xây dựng cơ sở hạ tầng giữa các bên tham gia, tạo ra một mô hình công bằng và hiệu quả hơn về chi phí.
- Chi phí thấp: Người dùng DePIN có thể được tận hưởng mức chi phí thấp so với các mô hình truyền thống. Ví dụ, trong việc lưu trữ dữ liệu, họ có thể lựa chọn các dịch vụ như Filecoin hoặc Storj, có giá cả phải chăng hơn và mang lại cơ hội kiếm token.
- Mở rộng phạm vi sáng tạo: Bằng cách loại bỏ các rào cản gia nhập liên quan, DePIN khuyến khích sự cạnh tranh từ các đối thủ mới trong các thị trường mà trước đây đã các đối thủ lớn luôn nắm quyền thống trị.
Thách thức của DePIN
Thách thức lớn nhất của DePIN là cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn công nghệ như Google, Microsoft, Amazon, Facebook, Apple trong thị trường Crypto, tương tự như việc “trứng đòi chọi với đá”.
Những thách thức khác bao gồm:
- Chi phí lưu trữ ngày càng gia tăng do yêu cầu node tăng lên.
- Nỗ lực cải thiện cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhu cầu của hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ người sử dụng.
- Trải nghiệm người dùng trên các nền tảng DePIN đang kém so với các nền tảng Web2.
- Người dùng hiện nay thích sử dụng dịch vụ ở những nơi mà họ cảm thấy an toàn, điều này làm cho việc DePIN không thể đạt được sự phổ biến đại chúng trong tương lai gần.
TOP các dự án DePIN đáng chú ý
Filecoin (FIL)
Filecoin là một dự án tiền điện tử DePIN tiên tiến, đặc biệt trong lĩnh vực lưu trữ dữ liệu phi tập trung. Nền tảng này sử dụng công nghệ blockchain để cung cấp một mạng lưới lưu trữ phi tập trung, nơi người dùng có thể lưu trữ và truy xuất dữ liệu một cách an toàn và đáng tin cậy.
Filecoin khuyến khích sự tham gia thông qua các ưu đãi kinh tế và tạo ra một thị trường mở động lực hóa việc lưu trữ và truy xuất dữ liệu. Tiền điện tử FIL của Filecoin không chỉ đóng vai trò trong việc thanh toán cho dung lượng lưu trữ mà còn mở rộng tiện ích của mình bằng cách cung cấp dịch vụ cho các nền tảng khác. Đồng thời, mạng lưới Filecoin cũng thúc đẩy khả năng tương tác với các nền tảng blockchain khác, tạo điều kiện cho giao dịch liên kết và liền mạch.
Arweave
IoTeX (IOTX)
Về cốt lõi, IoTeX hình dung Internet of Trusted Things là hệ sinh thái mở, an toàn và lấy con người làm trung tâm, hợp nhất các thiết bị tự trị và người dùng. Nền tảng làm mới này đảm bảo với người dùng rằng dữ liệu, danh tính và quyền riêng tư của họ vẫn nằm trong tầm tay của họ.
Trong thời đại bị chi phối bởi những lo ngại về chỉ trích dữ liệu và vi phạm quyền riêng tư, IoTeX đóng vai trò là ngọn hải đăng, cung cấp cho người dùng một nơi tôn nghiêm nơi họ có thể tự tin giao phó thông tin cá nhân của mình mà không sợ bị xâm phạm.
Helium (HNT)
Helium là mạng không dây ngang hàng phi tập trung được xây dựng trên nền tảng blockchain. Sáng kiến mang tính cách mạng này nhằm mục đích cung cấp giải pháp an toàn và tiết kiệm chi phí cho các thiết bị IoT đang tìm kiếm sự tương tác liền mạch với Internet. Helium nằm trong số các dự án tiền điện tử DePIN đang tạo ra nhiều đột phá mới với tiềm năng phát triển lớn.
Mạng không dây của Helium tận dụng sức mạnh của công nghệ blockchain để tạo ra cơ sở hạ tầng phi tập trung, đảm bảo độ tin cậy và hiệu quả cho các thiết bị IoT. Không giống như các mạng tập trung truyền thống, cách tiếp cận sáng tạo này cho phép cải thiện khả năng mở rộng và giảm chi phí vận hành.
Render Network (RNDR)
Render Network được biết đến là một nền tảng tiên tiến hỗ trợ việc chia sẻ các Đơn vị xử lý đồ họa (GPU) nhàn rỗi giữa những người dùng. Hệ thống cải tiến này cho phép các cá nhân khai thác sức mạnh của GPU nhàn rỗi của họ cho mục đích kết xuất, đặc biệt cho các sản phẩm như hiệu ứng 3D trong phim và đồ họa.
Khi đăng ký GPU nhàn rỗi của họ trên Mạng kết xuất, người dùng sẽ chuyển đổi thành người vận hành nút, mở khóa cơ hội kiếm Mã thông báo kết xuất (RNDR) thông qua công việc kết xuất. Quá trình này đòi hỏi phải cung cấp các dịch vụ kết xuất, bao gồm cả việc tạo hiệu ứng và đồ họa 3D, cho khách hàng, thường được gọi là Người sáng tạo. Render Network là một trong những dự án tiền điện tử DePIN được nhiều người lựa chọn vì tính hữu ích mà nó mang lại.
Tổng kết
DePIN sử dụng công nghệ blockchain và mã thông báo để thay đổi mô hình thiết lập và duy trì cơ sở hạ tầng vật lý. Với tính phi tập trung, mô hình “nền kinh tế chia sẻ” và chi phí thấp hơn, DePIN có tiềm năng trở thành một tên tuổi lớn trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng vật chất.
Các dự án đang phát triển của DePIN hứa hẹn mang lại sự đổi mới và đột phá trong xây dựng và duy trì mạng lưới cơ sở hạ tầng vật chất trong tương lai.
Nếu thấy bài viết hay, hãy tiếp tục theo dõi Toobit Việt Nam trong những bài viết kế tiếp và các trên các trạng mạng xã hội nữa nha!
