Private key và public key là gì?
Public key và Private key hay khóa công khai và khóa cá nhân là một phần không thể thiếu của Bitcoin và các loại tiền điện tử khác. Hai loại key này phép bạn gửi và nhận tiền điện tử mà không yêu cầu bên thứ ba xác minh các giao dịch.
Các khóa này để gửi tiền điện tử cho bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào. Public key và Private key kết hợp với nhau như một cặp khóa. Bạn có thể chia sẻ public key của mình để nhận giao dịch. Nhưng Private key của bạn phải được giữ bí mật. Bất kỳ ai đó có quyền truy cập vào các khóa cá nhân của bạn. Đồng nghĩa họ cũng sẽ có quyền truy cập vào tài sản điện tử của bạn ở trong đó.
Để hiểu cách hoạt động của các giao dịch tiền điện tử, trước tiên, điều cần thiết là phải tìm hiểu Public key và Private key là gì. Hãy cùng Blogtienao tìm hiểu chúng với bài viết dưới đây nhé.
Private key là gì?
Trước khi đi vào chi tiết nội dung private key là gì, Blogtienao xin nhấn mạnh với bạn rằng: Không bao giờ chia sẻ khoá của bạn với bất kỳ ai.
Private key cung cấp cho bạn khả năng chứng minh quyền sở hữu hoặc sử dụng, chi tiêu số tiền liên quan đến địa chỉ công khai của bạn. Hãy bảo mật private key bằng cách tốt nhất có thể. Private key có thể có những dạng như sau:
- Mã nhị phân dài 256 ký tự.
- Mã thập lục phân 64 chữ số.
- Mã QR.
- Cụm từ dễ nhớ.
Mặc dù bạn có thể tạo public key với private key nhưng thực tế là không thể làm ngược lại vì chức năng “trapdoor” ( cơ chế đạo hàm cửa sập) một chiều. Với một private key, bạn có thể tạo bất kì số lượng public key nào mà bạn muốn.
Public key là gì?
Public key cho phép bạn nhận các giao dịch tiền điện tử. Đó là một mã mật mã được ghép nối với một private key . Bất kỳ ai cũng có thể gửi các giao dịch tới public key. Nhưng bạn cần private key để “mở khóa” chúng và chứng minh rằng bạn là chủ sở hữu của tiền điện tử nhận được trong giao dịch. Public key có thể nhận giao dịch thường là một địa chỉ ví. Đây chỉ đơn giản là một dạng rút gọn của public key của bạn.
Do đó, bạn có thể thoải mái chia sẻ public key của mình mà không cần lo lắng. Ví dụ bạn có thể gửi token đến bất kì địa chí ví nào mà bạn biết. Nhưng bạn cần có private key của địa chỉ đó để mở khóa và truy cập vào số token mà bạn đã gửi.
Public Key và Private Key hoạt động ra sao?
Public Key có hai trường hợp sử dụng chính – nhận dạng và bảo mật. Quy trình như được mô tả ngắn gọn như sau:
- Người gửi biết được public key của người nhận địa chỉ.
- Người gửi sử dụng key này để mã hóa thông tin.
- Người gửi gửi những thông tin được mã hóa đến người nhận.
- Người nhận sử dụng private key của mình để giải mã thông tin này.
Ví dụ: Tí (Người gửi-Sender) muốn gửi 1 BTC cho Tèo (Người nhận – Recipient). Tí biết public key của Tèo và sử dụng nó để mã hóa giao dịch. Tèo nhận giao dịch và giải mã việc chuyển 1 BTC của Tí bằng private key của mình. Tèo là người duy nhất có thể cho phép giao dịch vì không ai khác biết private key của anh ấy.
Khi nói đến Crypto, private key là thứ bạn chứng minh quyền sở hữu. Nó chứng minh quyền quản lý tài sản kỹ thuật số của bạn và cho phép bất kỳ giao dịch tài sản nào trong ví đó. Ai biết khóa này, họ thể can thiệp vào toàn bộ tài sản bên trong. Để lộ khoá này không khác nào bạn đánh mất tài sản của mình.
PassPhare là gì?
Một Passphrase bao gồm nhiều Private key bên trong. Bạn hãy tưởng tượng Passphrase giống như một chìa căn chung cư, còn Private key chính là chìa khóa của từng căn hộ trong đó.
Ví dụ: Sau khi tạo 1 ví mới hoàn toàn trên Coin98 Wallet thì ví số 1 đó sẽ có cả Passphrase và Private key. Nếu như bạn click vào chữ “Thêm ví” thì Coin98 Wallet sẽ tạo cho bạn ví số 2, ví số 2 sẽ có Private Key riêng (khác với Private key của ví 1). Nhưng Passphrase sẽ giống với ví 1. Tương tự như thế với tạo các ví tiếp theo.
Bởi vì Passphrase đại diện cho tổ hợp ví, Private key đại diện cho 1 ví duy nhất, nên khi bạn mới tải về Coin98 Wallet ở một máy khác, bạn phải Import Passphrase trước chứ ko phải Private Key (mở cửa chung cư trước rồi đến cửa căn hộ bên trong).
Nếu bạn chưa có ví Coin98 Wallet hãy tạo ví và ủng hộ Blogtienao bằng cách sử dụng mã mời: C98NBDN89Q.
Keyword
- Mục đích của Public key và Private key là để chứng minh rằng một giao dịch xảy ra thực sự được xác thực bởi chủ sở hữu và không bị giả mạo.
- Khi bạn sở hữu tiền điện tử, thứ bạn thực sự sở hữu là Private Key (Passphrase).
- Private key chính quyền cho chủ sở hữu các loại tiền điện tử trong đó.
- Bạn có thể có một hoặc nhiều public kry được liên kết với một private key.
- Có thể khôi phục public key nếu bạn sở hữu private key. Tuy nhiên, không thể làm điều ngược lại.
Hướng dẫn bảo mật ví cá nhân an toàn
“Not your keys, not your coin”.
Với những điều đã giới thiệu ở trên, bạn có thể hiểu được là PassPhrase và Private key là 2 thứ rất quan trọng. Bảo mật 2 thứ này chính là bảo mật tài sản, tiền của các bạn. Sau đây mình xin hướng đẫn một số cách để bạn bảo mật các loại key quan trọng này.
Backup Private Key, PassPhrase
Có một cách mà một số bạn hay có thói quen chụp nhanh màn hình, lưu trữ trong thư mục ảnh. Hoặc paste 2 khoá quan trọng này trên các ứng dụng điện tử (Messenger, Zalo,…). Cách này khá tiện lợi, nhưng cùng với đó là các rủi ro đi kèm:
- Các hình ảnh hoặc gửi vào các ứng dụng khác dễ bị theo dõi, đánh cắp bởi hacker, mã độc hoặc tiện tay vô ý xoá nhầm.
- Khó để bạn thao tác khi cần xác nhận, hay khôi phục là ví trên máy khác.
Một số cách được khuyên dùng để bảo mật:
- Sao chép thủ công ra giấy và cất giữ ở những nơi an toàn. ( Thêm một từ, cụm từ tuỳ ý của bản thân để thêm an toàn)
- Sao lưu nhiều bản, ở nhiều nơi khác nhau. Mất bản này còn bản khác để backup. Nhớ thêm cụm từ của riêng mình nha.
- Với những bạn full time Crypto chắc hẳn sử dụng nhiều ví cho nhiều mục đích khác nhau. Làm như trên khá là mất thời gian. Bạn có thể lưu bằng thư mục trên máy tính. Nhưng nên để pass cho thư mục đó tránh có người khác sủ dụng máy tính của mình và đánh cắp nó.
Không chia sẻ private key
Khi tạo ví, bạn phải lưu lại từ khoá bảo mật cũng như chuỗi ký tự của Private Key ở nơi an toàn. Tuyệt đối không tiết lộ cho bất kỳ ai. Nhưng trong một số trường hợp bạn nên chia sẻ với người mà mình tin tưởng nhất ( vợ, bố, mẹ…) cách tìm và lấy những key này. đề phòng có trường hợp xấu xảy ra với bản thân mình.
Không sử dụng phần mềm lâu, đường link độc hại
Một email không rõ danh tính, một đường link được gửi qua các ứng dụng chat, đừng mở đừng click. Bạn cũng không nên sử dụng các phần mềm lậu, crack. Nguy cơ xảy ra rò rỉ dữ liệu cá nhân sẽ rất lớn. Các ứng dụng chat như telegram… bạn cũng nên tắt tính năng tự tải xuống tập tin để bảo mật an toàn hơn.
Tổng kết
Hi vọng bài viết trên đã cung cấp cho các bạn những thông tin liên quan đến private key và public key. Mọi thắc mắc hay để lại ở phần comment. Blogtienao hi vọng đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích. Bài viết chỉ vì mục đích thông tin và không được xem là lời khuyên đầu tư.
From BTA with love❤️
