zkSync là gì?
zkSync là một giao thức lớp 2 đáng tin cậy cho các khoản thanh toán chi phí thấp, tăng nhanh quá trình giao dịch, có thể mở rộng quy mô và quyền riêng tư cho Ethereum thông qua công nghệ Zero Knowledge (ZK) Rollup.
Đây là một nền tảng lấy người dùng làm trung tâm đến từ Matter Labs, với bảo mật, trải nghiệm người dùng và trải nghiệm của nhà phát triển là trọng tâm chính. Matter Labs hiện đang tập trung vào phát triển zkSync 2.0 với hai mục tiêu:
- Hỗ trợ khả năng smart contarct tùy ý thông qua Solidity và Zinc
- Tăng cường đáng kể khả năng xử lý thông qua zkPorter – một giao thức kết hợp zkRollups và sharding, đạt tới hơn 20.000 TPS (giao dịch mỗi giây) trở lên.
Matter Labs hướng đến việc zkSync sẽ trở thành xương sống thanh toán chính của Ethereum, kết nối người dùng, ví, dịch vụ, dapp và sàn giao dịch.
Mục tiêu của zkSync
- Khả năng mở rộng: zkSync nhằm giải quyết vấn đề mở rộng trong mạng Ethereum, cho phép xử lý một lượng lớn giao dịch mà không gây quá tải cho mainnet Ethereum.
- Tăng tốc độ giao dịch: zkSync nhằm cung cấp khả năng thực hiện giao dịch Ethereum nhanh hơn, đồng thời giảm thời gian xác nhận giao dịch.
- Giảm phí giao dịch: zkSync giúp giảm thiểu phí giao dịch so với việc thực hiện giao dịch trực tiếp trên mainnet Ethereum.
Ưu và nhược điểm của zkSync
Ưu điểm
- Hiệu suất cao: zkSync cung cấp tốc độ xử lý giao dịch nhanh chóng, đáp ứng yêu cầu của ứng dụng DeFi và các trường hợp sử dụng khác.
- Phí giao dịch thấp: Việc giảm phí giao dịch giúp tăng tính khả dụng và hấp dẫn cho người dùng.
- Phí chuyển khoản: 0,02 USD
- Phí rút tiền: $1,59
- Phí kích hoạt một lần: 0,44 USD
- Mint NFT: $0,05
- Tích hợp dễ dàng: zkSync có thể tích hợp với các ứng dụng và smart contract sẵn có trên Ethereum, mở ra nhiều cơ hội phát triển và tương tác với hệ sinh thái blockchain.
- Tương thích với EVM: Đề xuất chính của zkSync Era là tính tương thích với EVM thông qua zkEVM. zkEVM cho phép các smart contract trên ZK tương thích với EVM của Ethereum. Các nhà phát triển có thể dễ dàng xây dựng trên zkSync Era bằng ngôn ngữ lập trình gốc của Ethereum như Solidity.
- Bảo mật: Layer 2 ZK-rollup tận dụng Ethereum như là tầng cơ bản. Vì vậy, zkSync Era dựa vào Ethereum để bảo vệ khỏi các cuộc tấn công mạng và tấn công toàn mạng.
- Nguồn mở và khả năng tùy chỉnh: zkSync là một giao thức mã nguồn mở, cho phép cộng đồng phát triển và tùy chỉnh theo nhu cầu của từng ứng dụng hoặc dự án.
Nhược điểm
- Tính tập trung: Một số người dùng lo ngại zkSync có thể dẫn đến sự tập trung quá mức, vì việc hoạt động của nền tảng phụ thuộc vào các validators hay operators. Nếu một số validators quan trọng bị tấn công hoặc kiểm soát bởi một bên thứ ba, điều này có thể ảnh hưởng đến tính bảo mật và tin cậy của zkSync.
- Nguy cơ tiềm ẩn về an ninh: Mặc dù zkSync sử dụng công nghệ zero-knowledge để bảo vệ tính riêng tư và xác minh tính hợp lệ của giao dịch, nhưng việc triển khai và sử dụng các phần mềm và giao thức phức tạp vẫn có thể gặp rủi ro an ninh. Các lỗ hổng và lỗi trong mã nguồn có thể bị khai thác và gây nguy hiểm cho hệ thống.
- Phụ thuộc vào một số các bên tham gia: zkSync phụ thuộc vào sự đóng góp từ các validators và operators. Sự phụ thuộc này có thể tạo ra mối quan tâm về tính tương thích và sự đáng tin cậy của các bên tham gia này.
- Lỗi thông tin không chính xác: Trong một số trường hợp, khi sử dụng công nghệ zero-knowledge có thể xảy ra các lỗi thông tin không chính xác, khi mà hệ thống đưa ra kết quả sai về tính toàn vẹn của các giao dịch. Điều này có thể ảnh hưởng đến tính tin cậy và chính xác của zkSync.
zkSync hoạt động như thế nào
Khái niệm của zkSync là cung cấp một giải pháp Layer 2 mở và không đòi hỏi sự hy sinh để mở rộng cho blockchain Ethereum. Kết quả là người dùng có thể gửi tiền qua zkSync mà không cần lo lắng về việc chuyển đổi giữa các tầng, địa chỉ mới hoặc rào cản nào.
Hơn nữa, giải pháp mà zkSync mang đến đều có ích cho cả người dùng và nhà phát triển. Triển vọng của việc giảm phí, cải thiện khía cạnh trải nghiệm người dùng của ví tiền điện tử và các dịch vụ, khám phá các cải tiến DeFi khác là một số ví dụ về lý do tại sao dự án này quan trọng. zkSync loại bỏ sự cần thiết của bên thứ ba, xác nhận giao dịch ngay lập tức, giảm phí lên đến 99% và đảm bảo thanh toán có thể diễn ra đến các địa chỉ Ethereum hiện có và smart contract.
zkSync là một giao thức L2 được xây dựng trên ZK Rollup. Nền tảng sử dụng Zero Knowledge và khả năng truy cập dữ liệu trên chuỗi để đảm bảo việc chuyển tài sản mượt mà giữa L1 và L2.
Hiện tại, có hai loại rollups khác nhau được sử dụng trên Ethereum: ZK rollups và Optimistic rollups. Trong ZK rollups, lô giao dịch được xác minh tính chính xác trên mạng Ethereum. Sau khi xác minh được thông qua, lô giao dịch được coi là cuối cùng như bất kỳ giao dịch Ethereum nào khác.
Điều này được đạt được thông qua sức mạnh của Zero Knowledge. Với bất kỳ lô giao dịch ngoại tuyến nào, operator ZK rollup tạo ra một chứng minh tính hợp lệ cho lô này. Sau khi chứng minh được tạo ra, chúng được gửi đến Ethereum để thực hiện việc cuối cùng của lô giao dịch. Trong zkSync, điều này được thực hiện thông qua một SNARK.
Hệ sinh thái zkSync
Hiện các dự án tích hợp vào hệ sinh thái của zkSync đã lên con số hàng trăm. Để tham khảo chi tiết, bạn có thể truy cập TẠI ĐÂY.
Hướng dẫn sử dụng zkSync
Bạn có thể sử dụng zkSync theo các bước sau:
Bước 1: Kết nối ví trên trình duyệt của bạn với ví zkSync.
Bước 2: Nạp tiền cho tài khoản của bạn và kích hoạt chúng.
Bước 3: Chuyển tiền sang tài khoản zkSync khác (tùy chọn).
Bạn có thể tìm thấy hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng hệ sinh thái zkSync trong hướng dẫn chính thức của dự án.
Token của zkSync
Tính đến tháng 5/2023, dự án chưa có thông báo về việc ra mắt token riêng. Tuy nhiên, khi zkSync trở thành một hệ thống hoàn toàn phi tập trung, blockchain sẽ có một token riêng để làm cơ chế phần thưởng cho các operator ZK rollup và để tham gia giao dịch. Theo dấu chân của Arbitrum (đang sử dụng Optimistic rollups), zkSync AirDrop có khả năng sẽ ra mắt với một token riêng.
Roadmap
Đội ngũ phát triển dự án
zkSync được thành lập bởi Matter Labs, một công ty có trụ sở tại Đức đang nghiên cứu mở rộng quy mô Ethereum và được sáng lập bởi 2 thành viên có tên: Alexandr Vlasov và Alex Gluchowski.
Các vòng gọi vốn
Vào ngày 1/3/2021, Matter Labs đã nhận được 6 triệu USD từ vòng gọi vốn Series A với sự tham gia của nhiều ông lớn như Binance, Coinbase, Aave, Curve,…
Vào ngày 8/11/2021, vòng Series B trị giá 50 triệu USD do Andreessen Horowitz dẫn đầu đã được công bố, bao gồm các nhà đầu tư từ vòng trước và tăng số lượng đối tác chiến lược.
Vòng Series C diễn ra vào tháng 11/2022 đã mang về cho dự án 200 triệu USD. Vòng được dẫn đầu bởi Blockchain Capital và Dragonfly, cùng với các nhà đầu tư khác như Light Speed Venture Partners, Variant, A16z…
Backers & Investors
Social Media của dự án
- Twitter: https://twitter.com/zksync
- Telegram: https://t.me/zksync
- Medium: https://medium.com/matter-labs
Tổng kết
Qua bài viết, BTA đã giới thiệu tổng quan về dự án zkSync. Hy vọng những thông tin cơ bản về dự án sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng thể. Tuy nhiên, hãy đọc bài viết với mục đích tham khảo vì đây không phải lời khuyên đầu tư.
